بررسی رابطه وضعیت رفاه اجتماعی ایران با درآمدهای نفتی طی سالهای 1387-1347

هدف از انجام این پژوهش بررسی اثر درآمدهای نفتی بر رفاه جامعه ایران طی سال های 1347 تا 1387 می باشد. فرضیه های پژوهش به بررسی رابطه درآمد های نفتی و رفاه و همچنین رابطه درآمدهای نفتی و ضریب جینی می پردازند. متغیر های مورد استفاده در این پژوهش، درآمد های نفتی، ضریب جینی، ارزش افزوده بخشهای کشاورزی، نفت، خدمات و صنعت، درآمدهای نفتی و غیر نفتی، درآمد ملی و سرانجام رفاه محاسبه شده طی دوره چهل سال می باشند. ابتدا جهت بررسی ایستای متغیرها آزمون دیکی فولر تعمیم یافته بر روی متغیرها انجام شد. سپس با استفاده از تابع رفاه سن و با سه سناریو رفاه اجتماعی طی طی این دوره محاسبه شده است. برای بررسی بهتر فرضیه ها رابطه درآمد ملی و ارزش افزوده بخشهای مختلف و همچنین درآمدهای غیرنفتی با رفاه توسط روش خود رگرسیون برداری انجام شد. نتایج یافته ها نشان می دهد درآمدملی در مجموع بر رفاه اثر مثبت داشته ولی این اثر با افزایش وزن میانگین درآمد در تابع رفاه سن کاهش می یابد. ارزش افزوده بخش صنعت در هر سه سناریو اثر مثبت بر رفاه دارد و در بلند مدت باعث افزایش رفاه می شود. درآمدهای غیر نفتی تاثیرمنفی بر رفاه دارند چون سیستم مالیاتی کارا نیست شاهد این اثر منفی بر رفاه هستیم. نفت در مجموع اثر مثبت بر رفاه داشته ولی در بلند مدت شاهد کاهش این اثر مثبت هستیم. بر اساس یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت که برای افزایش رفاه جامعه باید ارز به دست آمده از نفت را وارد بخش صنعت کرد تا با تولید ثروت و اشتغال به بهبود رفاه جامعه منجر شود.در واقع متغیر اصلی و کلیدی در این پ‍‍‍ژوهش ارزش افزوده بخش صنعت است. بخش کشاورزی را باید از حالت سنتی خارج و مدرن ساخت تا شاهد اثر مثبت این بخش بر رفاه باشیم. بخش خدمات نیز به علت ناکارآمدی با نوسان زیاد و اغلب منفی بر رفاه تاثیر می گذارد.درآمدهای غیر نفتی دولت نیز که اغلب مالیات است در یک سیستم درست و منظم قادر است بر رفاه اثر مثبت داشته باشد. کلید واژه: درآمدهای نفتی، درآمدهای غیر نفتی، ارزش افزوده، رفاه اجتماعی، خودرگرسیون برداری